لجبازی كودكان مرحله ای اجتناب ناپذير از رشد آنهاست و در کودکان نوپا بحدی شایع است که بسیاری از والدین را به دردسر می اندازد.
نکته مهم در کنترل لجبازی كودكان رفتار درست و منطقی در موارد اول دیده شدن این خصیصه در کودک است چراکه رفتار والدین در ذهن کودک حک می شود و برخورد مناسب با لجبازی کودک می تواند به کاهش احتمال بروز آن در آینده کمک کند.
اختلال خلق یکی از خصوصیات بارز در کودکان لجباز است که در بسیاری موارد علت خاصی نیز ندارد.
کودکان لجباز اغلب رفتارهایی همچون جیغ و داد زدن و کوبیدن پا بر زمین بخصوص در محیط خارج از منزل برای قانع کردن پدر و مادر از خود نشان می دهند.
شروع لجبازی كودكان معمولا پس از یک سالگی بوده و در حدود سه سالگی به اوج خود می رسد بطوری که اگر والدین نحوه صحیح برخورد با لجبازی در کودکان را در پیش نگیرند با مشکلات زیادی در تربیت فرزند خود روبرو می شوند.
ابراز خشم یکی از رفتار های شایع در کودکان لجباز است که با رشد کودک همراه با رفتارهایی همچون نافرمانی نیز می شود.
نحوه صحیح برخورد با کودک لجباز یکی از مسائلی است که ذهن تعداد زیادی از پدر و مادرها را به خودش مشغول می کند. معمولا بچه ها در دوران قبل از مدرسه و هم چنین دورانی که به مدرسه ابتدایی می روند، لجبازی بیشتری از خودشان نشان می دهند.
لجباز بودن، گاهی یکی از ویژگی های شخصیت کودک است. گاهی ممکن است راهی باشد که می خواهند از طریق آن نظرات خودشان را ابراز کنند و گاهی نیز به این علت است که کودک دارد با یک مشکل دست و پنجه نرم می کند و لجبازی روشی است که می خواهد با آن نشان دهد که از شرایط راضی نیست.
آموزش دادن به کودک در مورد نحوه صحیح ابراز احساسات و کنار آمدن با استرس و اضطراب، بهترین کاری است که والدین می توانند در برخورد با کودک لجباز داشته باشند. در ادامه می خواهیم به روش های صحیح برخورد با کودک لجباز و کارهایی که پدر و مادر می توانند در این رابطه انجام دهند بپردازیم:
دعوا نکنید
کودکان لجباز همیشه به دنبال بهانه می گردند تا بحث و جدل را شروع کنند. اما شما نباید این فرصت را در اختیار کودک قرار دهید. به جای این که شما هم شروع به بحث کردن کنید، صبر کنید که کودک تان حرف هایش را بزند. زمانی که حرف هایش تمام شد، شروع به صحبت کنید.
در واقع این روش برخورد با کودک لجباز بر حفظ آرامش تکیه دارد. هم چنین اگر کودک ببیند که شما سکوت می کنید تا او حرف هایش را بزند، ناخودآگاه او هم ساکت می شود تا دلیل های شما را بشنود.
ارتباطتان را تقویت کنید
هیچ وقت کودک تان را مجبور نکنید که کاری را که شما می خواهید انجام دهد یا کاری را که دوست ندارید انجام ندهد. این کار باعث می شود که کودک در برابر شما مقاومت کند و لجبازتر از قبل رفتار کند.
مثلا اگر می خواهید که تلویزیون تماشا کردن را رها کند و برود سراغ تکالیف مدرسه اش یا او دعوا نکنید و به او دستور ندهید. سعی کنید برای زمان کوتاهی کنارش بنشینید و تلویزیون تماشا کنید و بعد از او بپرسید که آیا نمی خواهد تکالیفش را انجام دهد؟
این روش برخورد با کودک لجباز، باعث می شود که کودک با شما احساس صمیمیت کند. این احساس صمیمیت ایجاد شده از تکرار این رفتار در آینده جلوگیری می کند و باعث می شود که کودک این عادت رفتاری را به مرور کنار بگذارد.
به او حق انتخاب بدهید
به جای این که به کودک دستور بدهید که فلان کار را انجام دهد، به او حق انتخاب بدهید که بین چند گزینه ای که برایش مشخص کرده اید انتخاب کند. این کار باعث می شود که کودک احساس کند که می تواند مستقل باشد و خودش برای زندگی اش تصمیم بگیرد.
البته این کار به این معنی نیست که کودک را آزاد بگذارید که هر کاری که دوست دارد انجام دهد. مثلا زمانی که می خواهید به همراه کودک تان اتاقش را تمیز کنید به او بگویید: دوست داری اول کمد را تمیز کنیم یا تخت خواب را مرتب کنیم؟
کودک را تشویق کنید
همه ما می دانیم که تشویق کردن بسیار بیشتر از تنبیه باعث می شود که کودک رفتار بهتری از خودش نشان بدهد. تشویق کردن و امید بخشیدن یکی از بهترین راه های برخورد با کودک لجباز است.
کودک وقتی می بیند که او را تشویق می کنید، به ارزش کارش پی می برد و سعی می کند که دفعات بعدی هم آن کار را انجام دهد تا مورد تشویق شما واقع شود. در نقطه مقابل، تنبیه کردن بیش از حد نیز روش مناسبی برای رفتار با کودک لجباز نیست.
البته نباید این موضوعات را با همدیگر اشتباه بگیرید و اجازه بدهید کودک هر کاری که دوست دارد انجام دهد. اگر کودک هیچ مخالفتی از سمت شما نبیند، هر بار اشتباهش را تکرار می کند و بدتر از گذشته رفتار می کند. بنابراین هنر شما در این است که بتوانید میان تشویق و تنبیه تعادل مناسبی برقرار کنید.
خانه را آرام کنید
یکی از دلایلی که می تواند باعث شود کودک لجباز شود، شاد نبودن محیط خانه است. مودب بودن و رفتارهای منطقی شما در خانه به صورت غیر مستقیم به کودک آموزش می دهد که درست رفتار کند.
اگر کودک ببیند که پدر و مادرش مدام با همدیگر بحث و جدل می کنند، به صورت ناخودآگاه استرس می گیرد. این فضای پر از تنش و اضطراب باعث می شود که کودک شما نیز استرس را تجربه کند. به دلیل شرایطی که کودک تان دارد و نمی تواند مسائل و مشکلاتش را مانند دیگر افراد خانواده بیان کند شروع به لجبازی می کند.
در واقع کودک با لجبازی کردن می خواهد به شما بفهماند که او هم در خانه می تواند صحبت کند و تصمیم بگیرد. بسیاری از کارشناسان خانواده توصیه می کنند که پدر و مادر نباید در حضور بچه ها با همدیگر دعوا کنند یا مشکلات شان را مطرح کنند.
هم چنین ممکن است شما با فرزندان دیگرتان مشکل داشته باشید اما رفتارتان بر روی کودک دیگرتان تاثیر بگذارد. کودک شما وقتی می بیند که برادر یا خواهرش را تنبیه می کنید یا به او دستور می دهید، شروع به لجبازی می کند تا شما نتوانید با او هم چنین رفتاری را داشته باشید